Εναλλαγή σιτηρών με όσπρια. Η ιδανικότερη εναλλαγή για ξηρικά χωράφια

Πολλοί αγρότες θα παραξενευτούν με τον τίτλο, «καλλιέργεια σιτηρών και οσπρίων». Σχεδόν όλοι θα έχουν ενστάσεις, για τα σιτηρά «…ότι δε συμφέρει οικονομικά η καλλιέργειά τους…» και για τα όσπρια «…μα δε τα καλλιεργεί σχεδόν κανείς…» ή «…ποιος θα τα αγοράσει…»

Όσον αφορά τα σιτηρά,  η μονοκαλλιέργειά τους  υποβαθμίζει και εξαντλεί το έδαφος, επικρατούν συγκεκριμένα αγριόχορτα με τελικό αποτέλεσμα την πολύ χαμηλή τελική απόδοση των καλλιεργειών.
Όσον αφορά τα όσπρια, η χώρα μας είναι ιδιαίτερα ελλειμματική (π.χ. εισάγουμε τουλάχιστον το 80% της εγχώριας κατανάλωσης φακής)

Η πρότασή μας γα καλλιέργεια σιτηρών και οσπρίων γίνεται για αρκετούς λόγους:
- είναι προϊόντα τα οποία ζητούνται έντονα από την ελληνική αγορά (ακόμα και στο σκληρό σιτάρι στο οποίο θεωρητικά είμαστε ως χώρα αυτάρκης, λίγες από τις παραγόμενες ποσότητες αφορούν ποιοτικό προϊόν),
- συνδυάζονται άριστα στα πλαίσια της αμειψισποράς (δηλαδή της εναλλαγής των καλλιεργειών) και η καλλιέργειά τους άρει τα πολλά προβλήματα που δημιουργεί η μονοκαλλιέργεια
- αξιοποιούν ακόμα και τα ξερικά και σχετικά άγονα αγροτεμάχια, στα οποία δεν μπορούν να καλλιεργηθούν πολλά είδη
- δεν απαιτούν την καθημερινή σας παρουσία στους αγρούς αλλά είναι καλλιέργειες με εποχικές ανάγκες και ένταση εργασίας κατά την προετοιμασία των κτημάτων και τη σπορά (τέλος καλοκαιριού ως αρχές χειμώνα) και κατά τη συγκομιδή (αρχές καλοκαιριού).
- τα όσπρια που θα επιλεγούν αποτελούν φυτά χλωρής λίπανσης και βελτιώνουν τις φυσικοχημικές ιδιότητες του εδάφους και όχι μόνο. Έτσι, αφρατεύουν το έδαφος, προσδίδουν σε αυτό άζωτο και οργανική ουσία, μειώνουν την εδαφική διάβρωση, αξιοποιούνται καλύτερα οι βροχοπτώσεις σε όφελος των φυτών κ.λπ.
Μια από τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την καλλιέργεια σιτηρών και οσπρίων είναι ότι πρέπει να έχετε στη διάθεσή κάποια αξιόλογη έκταση ώστε αφενός να «συμφέρει» να έρθει στο κτήμα η θεριζοαλωνιστική μηχανή και αφετέρου να υπάρχει ικανή ποσότητα για την μεταποίηση – συσκευασία - εμπορία.
Εναλλακτικά υπάρχει και η δυνατότητα της ενοικίασης (τα ξερικά χωράφια ενοικιάζονται μόλις με 10-20€/στρέμμα) ή της συνεργασία με άλλους αγρότες, ώστε να μοιραστούν τα έξοδα καλλιέργειας (γεωργικά μηχανήματα, πετρέλαια, κ.λ.π.)
Ο ορθός σχεδιασμός της εναλλαγής σιτηρών με όσπρια επιβάλλει καταρχήν ένα πλάνο καλλιέργειας σε ορίζοντα 3-4 ετών. Εμείς παραθέτουμε ένα παράδειγμα με το τι θα μπορούσε να καλλιεργηθεί το πρώτο έτος και σας δίνουμε ρεαλιστικές οικονομικές παραμέτρους, έπειτα από έρευνα αγοράς.

Σε κάθε περίπτωση οι άνθρωποι της ΟΛΥΜΠΙΑ ΕΥΠΡΑΞΙΣ  μπορούν να σας συμβουλεύσουν και να σας προτείνουν το συγκεκριμένο Καλλιεργητικό Σχέδιο που ταιριάζει καλύτερα σε εσάς και τους συνεργάτες σας, αφού πρώτα αναλυθούν όλοι οι σχετικοί παράγοντες (διαθέσιμα αγροτεμάχια και κεφάλαια, υπάρχων εξοπλισμός, απόσταση από πιθανές αγορές κλπ)

Ρεαλιστικό σενάριο για το πρώτο έτος καλλιέργειας: την πρώτη χρονιά η μισή έκταση θα αξιοποιηθεί με φακή και η υπόλοιπη με δίκοκκο  σιτάρι, προϊόν που μπορεί να  αξιοποιηθεί  από τις βιομηχανίες ζυμαρικών, ζαχαροπλαστικής και αρτοπαρασκευασμάτων
Προτείνουμε να πιστοποιήσετε τα προϊόντα αυτά ως βιολογικά, τόσο γιατί δεν είναι δύσκολη η βιοκαλλιέργειά τους όσο και διότι αυξάνεται κατακόρυφα η ζήτησή τους και η τιμή στην οποία θα τα διαθέσετε (τουλάχιστον κατά 20-30% σε σχέση με τα αντίστοιχα συμβατικά προϊόντα).
Αν είστε ήδη αγρότης, πιθανότατα θα έχετε ήδη όλο τον απαραίτητο μηχανολογικό εξοπλισμό (γεωργικός ελκυστήρας, παρελκόμενα κ.λπ.). Στην περίπτωση αυτή θα υπολογίσετε μόνο το ετήσιο κόστος καλλιέργειας, το οποίο κυμαίνεται γύρω στα 60-70€/στρέμμα (υπολογίσαμε κόστος αγοράς σπόρων, θρέψης, συγκομιδής, πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων, κ.λπ.).
Στην περίπτωση που δεν είστε αγρότης, θα πρέπει να αποφασίσετε για το πώς θα προμηθευτείτε τον απαραίτητο πάγιο εξοπλισμό. Οι επιλογές σας είναι οι εξής:
- είτε να ενοικιάσετε τον απαραίτητο αγροτικό εξοπλισμό (δηλαδή, πληρώνετε κάθε φορά το μηχάνημα με το χειριστή του για να πραγματοποιηθεί το όργωμα, η σπορά, οι ψεκασμοί, κλπ
- είτε να αγοράσετε τον εξοπλισμό αυτό μεταχειρισμένο
και σε περίπτωση που δε διαθέτετε το απαιτούμενο κεφάλαιο,
μπορείτε να αγοράσετε από κοινού με άλλους (που έχουν το ίδιο πλάνο καλλιέργειας και τις ίδιες «ανάγκες» και οικονομικούς περιορισμούς με εσάς) το μεταχειρισμένο εξοπλισμό και μηχανήματα, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό το κόστος του πάγιου κεφαλαίου που θα απαιτηθεί για να ξεκινήσετε την επένδυσή σας.
Από έρευνα αγοράς που πραγματοποιήσαμε, υπολογίσαμε το ετήσιο κόστος ενοικίασης (για εργασίες προετοιμασίας εδάφους, σποράς και συγκομιδής) στα 30-40€/στρέμμα ή δε αγορά μεταχειρισμένου ελκυστήρα και των παρελκόμενων είναι στα 10.000€ - 15.000€ περίπου (για όλες τις εργασίες, εκτός της συγκομιδής).

Οι αποδόσεις εξαρτώνται τόσο από την γονιμότητα των χωραφιών και τις ποικιλίες που θα χρησιμοποιήσουμε όσο και από τις κλιματικές συνθήκες της χρονιάς αλλά και την καλλιεργητική τεχνική που θα ακολουθήσουμε. Σε γενικές γραμμές η απόδοση για την φακή είναι 150 -200 κιλά/στρέμμα, ενώ για το δίκοκκο  σιτάρι είναι  200-300 κιλά/στρέμμα.
Η καθαρή πρόσοδος που μπορείτε να έχετε εξαρτάται από τον τρόπο που θα διαθέσετε το τελικό προϊόν. Στην περίπτωση που πωληθεί το προϊόν χύμα απευθείας στην βιομηχανία το κέρδος θα είναι αρκετά μικρότερο σε σχέση με το αν προβείτε σε τυποποίηση ή και μεταποίηση (π.χ. διάθεση συσκευασμένου αλευριού). Τα μηχανήματα που θα απαιτηθούν για τη μεταποίηση σε καμία περίπτωση δεν έχουν τιμές «απαγορευτικές», ακόμα και για όποιον ξεκινήσει με αρκετά περιορισμένο κεφάλαιο επένδυσης.

Σε κάθε περίπτωση ο πιο προσοδοφόρος τρόπος διάθεσης (μέρους ή και όλης της παραγωγής) τόσο για τον παραγωγό όσο και για τον καταναλωτή είναι η απευθείας διάθεση δια μέσω δικτύων παραγωγών/καταναλωτών ή απευθείας από το κτήμα ή και από τις λαϊκές αγορές, φροντίζοντας πάντα να τηρείται η σχετική εθνική και κοινοτική νομοθεσία.

ΠΗΓΗ : health-nutrition2010.blogspot.gr

Ο Δεκάλογος για μια ασφαλή Επιστροφή στην Γεωργία

Η ενασχόληση με τη γεωργία επαγγελματικά δεν είναι απλή υπόθεση, όπως επικαλούνται αρκετοί, ειδικά σε περιόδους οικονομικής κρίσης και ανεργίας. Πριν ασχοληθούμε με τη γεωργική παραγωγή, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι χρειαζόμαστε:

 1 Γνώση των γεωργικών πρακτικών αλλά και των καλλιεργειών που μας ενδιαφέρουν.

Τα όποια λάθη κάνει ο νέος αγρότης μπορεί να έχουν μοιραίες επιπτώσεις τόσο στην παραγωγή όσο και στο φυτικό κεφάλαιο. Πριν ξεκινήσουμε οποιαδήποτε αγροτική δραστηριότητα, θα πρέπει να παρακολουθήσουμε κάποια σεμινάρια που θα μας εισαγάγουν στα βασικά στοιχεία της γεωργικής παραγωγής (έδαφος, φυτοπροστασία κ.λπ.). Ανάλογα με το είδος φυτού που θα επιλέξουμε, θα πρέπει να εμβαθύνουμε στην καλλιέργειά του με μελέτη, συλλογή πληροφοριών από παραγωγούς που ήδη το καλλιεργούν, παρακολουθώντας εξειδικευμένα σεμινάρια, αλλά και με τις συμβουλές ενός γεωπόνου (ιδιώτη ή από τις Δ/νσεις Γεωργίας της περιοχής μας).

2 Τεχνική υποστήριξη, τουλάχιστον για το πρώτο διάστημα, από γεωπόνο.

Τα περισσότερα λάθη γίνονται στο ξεκίνημα, γι’ αυτό και θα πρέπει να συμφωνήσουμε, με ένα γεωπόνο σύμβουλο ή τον γεωπόνο του καταστήματος γεωργικών εφοδίων της περιοχής μας, να επισκέπτεται το κτήμα ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή όταν διαπιστώνουμε ότι κάτι δεν πάει καλά. Η επίδειξη του άρρωστου φύλλου ή φυτού στον γεωπόνο μπορεί να είναι λύση για τον ερασιτέχνη, όχι όμως για τον επαγγελματία αγρότη, αφού η έγκαιρη διάγνωση βασίζεται στην τακτική εποπτεία του κτήματος από ειδικό.

3 Ιδιόκτητη ή ενοικιαζόμενη γεωργική γη προς καλλιέργεια.

Η έκταση και η θέση της θα μας καθορίσει τα είδη που μπορούμε να καλλιεργήσουμε. Εφόσον έχουμε ιδιόκτητη γη, επιλέγουμε τα είδη που ευδοκιμούν σε αυτήν την περιοχή. Αντίθετα, αν ενοικιάσουμε έκταση, επιλέγουμε την περιοχή όπου ευδοκιμεί η καλλιέργεια με την οποία θέλουμε ν’ ασχοληθούμε. Σε κάθε περίπτωση, η έκταση της γης θα είναι επίσης καθοριστική για την επιλογή των καλλιεργειών. Η ενοικίαση θα πρέπει να γίνει με ιδιωτικό συμφωνητικό ώστε να ενταχθούμε σε προγράμματα ενίσχυσης. Μέχρι 9 χρόνια έχει ισχύ ένα απλό ενοικιαστήριο, που κατατίθεται στη ΔΥΟ της περιοχής μας, ενώ για περισσότερα χρόνια απαιτείται συμβολαιογραφική πράξη.

4 Διαθέσιμο χρόνο και λογική απόσταση μεταξύ κτήματος και κατοικίας.

Ανάλογα με το χρόνο που διαθέτουμε, επιλέγουμε και καλλιέργεια. Δέντρα, αμπέλι και μεγάλες καλλιέργειες, όπως σιτηρά και όσπρια, απαιτούν σαφώς λιγότερο χρόνο από τα κηπευτικά, που απαιτούν καθημερινή παρουσία στο χωράφι. Επιπλέον, δεν πρέπει να υποτιμηθεί και η απόσταση του κτήματος από την κατοικία μας. Οσο μεγαλύτερη είναι, τόσο αυξάνεται το κόστος των μεταφορικών.

5 Αρχικό κεφάλαιο, που διαφοροποιείται ανάλογα με τα είδη των καλλιεργειών.

Πριν επενδύσουμε θα πρέπει να γίνει μια οικονομοτεχνική μελέτη για να ελεγχθεί το κατά πόσο το διαθέσιμο κεφάλαιό μας επαρκεί ή όχι. Αν τα οικονομικά μεγέθη της επένδυσής μας είναι υψηλά τότε θα πρέπει να την αναθέσουμε σε κάποιο μελετητικό γεωπονικό γραφείο.

6 Υποδομές, οι οποίες διαφοροποιούνται ανάλογα με το είδος των καλλιεργειών.

Η επιλογή της καλλιέργειας θα πρέπει να γίνει έχοντας υπόψη τις απαιτήσεις της σε υποδομές τόσο κατά την καλλιέργεια όσο και κατά τη συγκομιδή, αποθήκευση, διάθεση κ.λπ. Οι μεγάλες καλλιέργειες (όσπρια, δημητριακά κ.ά.) έχουν απαιτήσεις τόσο σε αγροτικά μηχανήματα όσο και σε υποδομές για την αποθήκευση της παραγωγής. Σε περίπτωση που δεν έχουμε ιδιόκτητα μηχανήματα ή χώρους αποθήκευσης, θα πρέπει να υπολογίσουμε το κόστος για την ενοικίασή τους. Αντίθετα, οι δενδρώδεις καλλιέργειες και τα κηπευτικά μπορούν να καλλιεργηθούν με μηχανήματα μικρότερης ισχύος, ενώ η αποθήκευση των τελικών προϊόντων μπορεί να μην είναι καν απαραίτητη.

7 Προσεκτική έρευνα αγοράς για το τι θα καλλιεργήσουμε και πού θα το διαθέσουμε.

Σήμερα στην αγορά πληθαίνουν οι «έμποροι φρούδων ελπίδων», γι’ αυτό, προσοχή: ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός. Κάνουμε καλή διερεύνηση για τα φυτά και τα είδη που σκεφτόμαστε να καλλιεργήσουμε. Εξετάζουμε παραμέτρους όπως κόστος εγκατάστασης, έξοδα καλλιέργειας, συγκομιδής, συντήρησης, αποδόσεις της παραγωγής και -το σημαντικότερο ίσως- το πού και το πώς θα διαθέσουμε τα προϊόντα στην αγορά. Διεξάγουμε προσεκτική έρευνα για το αν υπάρχει κατ’ αρχάς αγορά για το προϊόν μας και εφόσον υπάρχει εξετάζουμε την ανταγωνιστικότητα που έχει το προϊόν αυτό στην αγορά.

8 Πιστοποίηση προϊόντων και προγράμματα ενίσχυσης.

Τα επώνυμα πιστοποιημένα προϊόντα επιτυγχάνουν τόσο καλύτερη διείσδυση στις αγορές του εξωτερικού όσο και καλύτερες τιμές. Αρα διερευνούμε αν η πιστοποίηση των προϊόντων μας είναι εφικτή και ποια τα οφέλη της. Τέτοιες πιστοποιήσεις μπορεί να είναι: βιολογική καλλιέργεια, ολοκληρωμένη διαχείριση, προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) ή Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) - εφόσον βρισκόμαστε σε τέτοια ζώνη καλλιέργειας. Επίσης, για την ένταξή μας σε κάποιο από τα προγράμματα ενισχύσεων της αγροτικής μας δραστηριότητας απευθυνόμαστε στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και στις κατά τόπους νομαρχίες.

9 Διάθεση για συνεργασία με άλλους αγρότες, για μείωση εξόδων παραγωγής, μεταποίησης ή διάθεσης.

Για να είναι βιώσιμη μια επένδυση ως επί το πλείστον χρειάζονται αρκετά χρήματα λόγω των απαιτούμενων υποδομών (συσκευαστήρια, θάλαμοι ψύξης, δίκτυο διάθεσης κ.λπ.). Μπορούμε να μοιραστούμε τα εν λόγω έξοδα με άλλους παραγωγούς, σχηματίζοντας εμπορικές εταιρείες, ομάδες παραγωγών, συνεταιρισμούς κ.ά. Επίσης, με αυτό τον τρόπο αυξάνονται και οι ποσότητες προς εμπορία και γίνεται πιο εύκολη η πρόσβαση τόσο στις ελληνικές αλυσίδες τροφίμων όσο και στις αγορές του εξωτερικού.

10 Έκδοση των απαραίτητων αδειών.

Για διάθεση των προϊόντων μας σε λαϊκές αγορές, θα πρέπει να αποκτήσουμε την απαραίτητη άδεια. Αν πρόκειται για τις πόλεις Αθηνών – Πειραιά και Θεσσαλονίκης, την προμηθευόμαστε από τους αντίστοιχους Οργανισμούς Λαϊκών Αγορών, ενώ για την υπόλοιπη χώρα από τις κατά τόπους νομαρχίες. Για άδεια σε αγορά βιοκαλλιεργητών επικοινωνούμε με τους τοπικούς συλλόγους βιοκαλλιεργητών του κάθε νομού ή διαμερίσματος (Σύλλογος Βιοκαλλιεργητών Αττικής, Αχαΐας κ.λπ.). Αντίστοιχα, αν γίνει μεταποίηση της παραγωγής, θα πρέπει να εκδοθούν οι απαραίτητες άδειες. Σε μικρή κλίμακα υπάρχει η δυνατότητα για εξαίρεση αδείας (δηλαδή οικοτεχνία) αφού υποβληθεί αίτηση στην οικεία Νομαρχία.

ΠΗΓΗ : realfarm.gr